Thuyết minh về bảo tàng Chăm Đà Nẵng

thuyết minh về bảo tàng Chăm Đà Nẵng – Bài 1

Bảo tàng Nghệ thuật Điêu khắc Chăm Đà Nẵng là bảo tàng trưng bày hiện vật Chăm quy mô nhất ở Việt Nam, trực thuộc Bảo tàng Đà Nẵng. Đây là bảo tàng do người Pháp xây dựng, chuyên sưu tập, cất giữ và trưng bày các di vật về nghệ thuật điêu khắc của vương quốc Chăm Pa tìm thấy ở các tháp, thành lũy Chăm tại các tỉnh duyên hải Nam Trung bộ từ Hà Tĩnh tới Bình Thuận và các tỉnh Tây Nguyên.

Nằm ở vị trí mũi tàu, ngay đoạn giao nhau giữa đường Trưng Nữ Vương và 2 Tháng 9 của TP.Đà Nẵng, Cổ Viện Chàm có một nét riêng không pha lẫn vào đâu được, vừa rất lãng mạn lại vừa cổ kính.

Nét cổ kính theo thiết kế của 2 kiến trúc sư người Pháp, xây dựng cuối những năm 20 không hề phai nhạt. Bước vào Cổ Viện Chàm tức là đã đặt chân đến với một nền văn hóa cổ xưa và hội tụ tất cả những tinh hoa của văn hóa Chăm mà những nhà nghiên cứu, khảo cổ đã dày công sưu tầm.

Từ ngoài cổng, dọc theo lối vào là hàng sứ già trổ bông trĩu cành khiến cho khung cảnh trở nên vô cùng thanh thoát và tĩnh lặng. Vào sâu bên trong là các phòng trưng bày của những cổ vật Chăm, được chia thành nhiều gian, nhưng được kết nối liên hoàn với nhau. Du khách sẽ chiêm ngưỡng tượng thần Ganésa- mình người đầu voi, những nữ thần Apsara được chạm khắc tinh tế… Những hiện vật được trưng bày theo địa điểm nơi chúng được phát hiện ra, thành các bộ sưu tập (BST) riêng biệt như: BST Quảng Nam trưng bày 32 hiện vật (thế kỷ VII-VIII và cả IX-X), BST Quảng Trị với những hiện vật từ thế kỷ thứ VII-VIII; BST Quảng Ngãi với những hiện vật được khai quật ở Chánh Lộ (Quảng Ngãi) có niên đại cuối thế kỷ X- nửa đầu XI… Đặc biệt là hơn 300 tác phẩm điêu khắc nguyên bản, là những phù điêu trang trí, đài thờ… bằng chất liệu sa thạch, đất nung được thu thập từ những đền tháp Chăm của miền Trung.

Nơi này có hơn 300 tác phẩm điêu khắc nguyên bản làm bằng chất liệu sa thạch, đất nung… Hai phòng trưng bày mẫu Mỹ Sơn và Đồng Dương cũng vừa được khai trương. Đây là 2 phòng trưng bày những hiện vật quý hiếm của 2 địa danh này, được sắp đặt rất hiện đại, với những kỹ thuật mới từ thiết kế đến trưng bày, ánh sáng…Đây chính là một nỗ lực do cán bộ cổ viện và những chuyên gia của trường Viễn Đông Bác Cổ (EFEO), bảo tàng Guimet, bảo tàng quốc gia Campuchia hợp tác thực hiện.

Chính sự sắp xếp này đã mang lại cho du khách một cái nhìn mới mẻ hơn đối với những cổ vật đã phủ một lớp bụi thời gian, qua bao nhiêu thế kỷ. Mỗi cổ vật đều được ghi chú rất cụ thể từ niên đại đến nơi khai quật, nên những ai muốn tìm hiểu về nền văn hóa Chăm xưa, đều có thể nắm bắt ít nhiều

Thuyết minh về bảo tàng Chăm Đà Nẵng – Bài 2

Bảo tàng điêu khắc Chăm Pa là một địa điểm không thể thiếu trong danh mục những địa chỉ tham quan của các du khách khi đặt chân tới Đà Nẵng, đặc biệt là các du khách nước ngoài. Đây là bảo tàng do người Pháp xây dựng, chuyên sưu tập, lưu giữ và trưng bày các di vật về nghệ thuật điêu khắc của vương quốc Chăm Pa tìm thấy ở các tháp, thành lũy Chăm tại các tỉnh duyên hải từ Hà Tĩnh tới Ninh Thuận và các tỉnh Tây Nguyên.

Vào cuối thế kỷ 19, công sứ tỉnh Quảng Nam là Charles Lemire, người Pháp đã tiến hành công tác khảo cổ các di tích văn hóa Chăm và đem các di vật tìm được đem về trưng bày tại Đà Nẵng. Công trình nay là Bảo tàng Chàm được Trường Viễn Đông Bác cổ cho khởi xây năm 1915 đến năm 1919 thì hoàn tất và khánh thành với 160 cổ vật điêu khắc. Bảo tàng Nghệ thuật điêu khắc Chăm Đà Nẵng hiện nay có tổng diện tích 6.673 m², trong đó phần diện tích trưng bày là 2.000 m².

Bảo tàng điêu khắc Chăm Pa có kiến trúc Gothique của Pháp, nằm trong khuôn viên có nhiều cây sứ cổ thụ. Bảo tàng mở cửa đón khách tham quan cả bảy ngày trong tuần, hiện đang bảo quản và trưng bày các bộ sưu tập hiện vật quý hiếm, bao gồm những kiệt tác tiêu biểu cho từng giai đoạn phát triển của nghệ thuật Chăm Pa từ thế kỷ VII đến thế kỷ XV. Tổng số hiện vật nghệ thuật trưng bày tại bảo tàng lên tới khoảng 500 hiện vật và được phân chia theo các gian phòng tương ứng với các khu vực địa lý nơi chúng được phát hiện.

Công trình vẫn giữ được phong cách kiến trúc tổng thể và kế thừa bố cục trưng bày ban đầu, song được bổ sung thêm 150 hiện vật mới, trong đó có nhiều hiện vật rất quý như tượng nữ thần bằng đồng. Nhiều tác phẩm không còn giữ được nguyên hình dáng cũ do sự tàn phá của thời gian nhưng thông qua đó, chúng ta cũng có thể được khám phá sự độc đáo của văn hóa Chăm Pa và nghệ thuật điêu khắc tinh xảo, đặc biệt là những bức tượng liên quan đến các thần Ấn Độ giáo thời kỳ Veda.

Các tác phẩm nghệ thuật thể hiện khả năng sáng tạo nghệ thuật đều ở một trình độ rất cao. Đến với bảo tàng, du khách như lạc vào thế giới thần linh kỳ bí, những câu chuyện bằng hình ảnh, các biểu tượng tôn giáo, đường cong thân thể các vũ nữ, những bầu ngực căng tròn, những nụ cười phảng phất nét thời gian…Tất cả đều vô cùng sống động và lôi cuốn.

Hiện nay, bảo tàng điêu khắc Chăm Pa Đà Nẵng cũng là bảo tàng điêu khắc Chăm Pa duy nhất trên thế giới. Bảo tàng trưng bày khoảng 300 tác phẩm điêu khắc nguyên bản bằng chất liệu sa thạch, số ít là đất nung được sưu tập từ các đền, tháp Chàm nằm rải rác ở miền Trung từ Quảng Bình đến Bình Thuận. Đó là những đài thờ và các bức phù điêu trang trí trên các kiến trúc các công trình. Chúng được trưng bày trong 10 phòng mang tên các địa phương có hiện vật được phát hiện.

Các tác phẩm nghệ thuật phản ánh những nét sinh hoạt đời thường, tín ngưỡng, tôn giáo của dân tộc Chăm – một dân tộc đã từng có lịch sử hết sức huy hoàng.